Guarana jest naturalną substancją o wielu cennych właściwościach. Znajdziemy ją w suplementach diety, w napojach owocowych, jak i w wielu innych produktach. Rdzenne plemiona Ameryki Południowej od wieków znają jej dobroczynne działanie. Sprawdźmy, czym jest, skąd pochodzi i jakie ma wartości odżywcze. Jak wpływa na organizm człowieka i w jakiej postaci warto ją stosować?
Krótka historia guarany
W Ameryce Południowej i Środkowej, przede wszystkim w Brazylii, na terenach dorzecza Amazonki i Pary, w głębokich lasach tropikalnych rośnie guarana - gatunek pnącza. Nazywana jest paulinią, gwaraną lub ciernioplątem. Od wieków stosowana jest w medycynie ludowej. Sama nazwa pnącza pochodzi od nazwy kwaśnego i jednocześnie gorzkiego napoju, który przyrządzany jest według tradycyjnej receptury z nasion tej rośliny przez plemię Guarani.
W naturze guarana osiąga wysokość nawet do 12 metrów i owocuje niewielkimi, jasnoczerwonymi owocami o kształcie owalnym, rosnącymi w liściach. Kiedy owoce dojrzeją, rozpadają się i ukazują czarne nasiona.
Wartości odżywcze guarany
Wszystkie części rośliny guarany mają jakieś właściwości zdrowotne, choć najwięcej pobudzających substancji znajdziemy w nasionach, które są źródłem kofeiny. Zaliczana jest ona do ksantyn, podobnie jak zawarte w guaranie katechiny i procyjanidyny. Nasiona guarany zawierają około 4-8 proc. kofeiny, a także śladowe ilości teofiliny i teobrominy. Znajdziemy w nich duże ilości alkaloidów, flawonoidów, tanin, terpenów, skrobi, saponin i substancji żywicznych.
Wpływ guarany na organizm człowieka
Nie ulega wątpliwości, że guarana ma właściwości pobudzające do działania, znosi uczucie zmęczenia fizycznego i psychicznego, poprawia koncentrację, wzmaga zapamiętywanie i wspiera poprawne funkcjonowanie całego układu nerwowego. Niewykluczone, że roślina ta ma działanie psychostymulujące i przeciwnowotworowe, choć brakuje naukowego potwierdzenia takiej tezy.
Wiadomo natomiast, że guarana wpływa korzystnie na proces odchudzania się. Pomaga zwiększać intensywność spalania tkanki tłuszczowej i wydatkowanie energii przez organizm, co z kolei skutkuje redukcją masy ciała.
Z uwagi na fakt, że w guaranie są trzy czynne substancje: kofeina, teobromina i teofilina, wpływa ona stymulująco na układ nerwowy człowieka. Pobudza w stanach zmęczenia fizycznego i psychicznego, redukuje znużenie, usprawnia pracę mózgu i procesy myślowe. Łatwiej nam się skoncentrować na działaniu. Kofeina zawarta w nasionach guarany sprzyja zwiększaniu wydzielania hormonów takich jak adrenalina, dopamina i serotonina. Przez to pobudzony zostaje skutecznie ośrodkowy układ nerwowy, następuje rozszerzenie naczyń krwionośnych oraz przyspieszenie pracy serca.
Dobre rezultaty z przyjmowania preparatów z guaraną lub owoców guarany można uzyskać przy wytężonej pracy umysłowej czy zwiększonej aktywności fizycznej. Guarana przydaje się przy słabej odporności, przy bólach głowy i migrenach, jako środek przeciwbólowy, jak i w depresjach, przy permanentnym stresie oraz w stanach nerwicowych.
Za ciekawostkę należy uznać fakt, że kofeina w guaranie może zmniejszyć ryzyko wystąpienia zaburzeń z potencją u mężczyzn. Guarana ma właściwości antyoksydacyjne i modulujące prawidłową odpowiedź ze strony układu odpornościowego. Jeśli połączymy jej wyciąg z alkoholem, powstały roztwór będzie skutecznie zwalczał bakterie i grzyby, w tym m.in. Escherichia coli, Pseudomonas fluorescens i Bacillus cereus.
W jakiej postaci dostępna jest guarana?
U źródeł swojego pochodzenia, w Ameryce Łacińskiej, guarana spożywana jest w formie sproszkowanej lub wymieszanej z wodą, jako środek pobudzający, rozgrzewający, przeciwbólowy i zmniejszający uczucie głodu oraz pragnienia. W Europie z kolei, z ekstraktu z nasion guarany są przygotowywane m.in. proszki od bólu głowy oraz suplementy na odchudzanie, czego najlepszym przykładem są preparaty: ThermaCuts, Ultra Slim oraz Silvets. Kofeina zawarta w guaranie w połączeniu z innymi, cennymi składnikami przyspiesza spalanie zbędnego tłuszczu i wzmaga tempo naturalnego metabolizmu.
Możliwe skutki uboczne przy stosowaniu guarany
Z uwagi na wysoką zawartość kofeiny, nie wszyscy mogą korzystać z dobroczynnych właściwości guarany. Nie jest ona wskazana dla ciężarnych i matek karmiących piersią oraz dla osób, które mają alergię na kofeinę lub ksantyny. Nadużywanie guarany może wywołać negatywne skutki, takie jak wzrost ciśnienia. Wpływać będzie negatywnie na osoby chore na wrzody żołądka, dwunastnicy, epilepsję czy choroby naczyń wieńcowych. Jeśli mamy kłopoty z żołądkiem, nie powinniśmy sięgać po produkty zawierające guaranę.
Przeciętnie suplementy diety z guaraną zawierają od 40 do 100 mg kofeiny na tabletkę lub kapsułkę. Nie powinno się spożywać jednak więcej niż 400 mg kofeiny dziennie. Nadmierne spożycie guarany, a co za tym idzie również kofeiny, może prowadzić do wystąpienia objawów niepożądanych, do których zalicza się zbytnią pobudliwość, problemy żołądkowe, arytmię i zaburzenia snu. Zatem trzymajmy się zasad przyjmowania takich suplementów.
