Portal

Potencjometry – zastosowanie, zasada działania i rodzaje

Potencjometry to w rzeczywistości rezystory, czyli oporniki elektryczne, które posiadają możliwość regulacji napięcia. Z tego też powodu określa się je również jako rezystory zmienne lub rezystory nastawne. Jakie mamy rodzaje potencjometrów, w jaki sposób regulują one napięcie i gdzie dokładnie znajdują zastosowanie?

Gdzie stosowane są potencjometry i jak działają?

Ze względu na swoje zdolności do regulacji napięcia, potencjometry stosowane są głównie w urządzeniach, które posiadają funkcję regulacji przepływu prądu. W praktyce spotykamy je w urządzeniach, w których możemy regulować głośność, natężenie światła, czy prędkość obrotową silnika (np. mikser, suszarka do włosów, odkurzacz o zmiennej mocy itd.).

Potencjometr elektroniczny działa na tej samej zasadzie, co tradycyjne oporniki elektryczne, wyposażony jest jednak w regulowany dzielnik napięcia. Posiada on trzy wyprowadzenia, gdzie dwa są połączone ze ścieżką o stałym oporze, a trzecie ze ślizgaczem, którego położenie na ścieżce można regulować. Czasami do potencjometrów montowane są wyłączniki elektryczne.

Rodzaje potencjometrów

Najważniejszymi parametrami potencjometrów jest moc znamieniowa oraz napięcie graniczne. Pod względem materiału budowy najpowszechniej stosowane są potencjometry węglowe. Rodzaje potencjometrów rozróżnia się również ze względu na rodzaj ich konstrukcji. Podział ten wygląda następująco:

  • Potencjometr obrotowy – czyli rezystor zmienny z obrotową ścieżką oporową, wyposażony w specjalną gałkę umożliwiającą regulację napięcia. Tego typu potencjometry dzielą się na jednoobrotowe i bardziej skomplikowane w swojej budowie potencjometry wieloobrotowe.
  • Potencjometr montażowy – jest to potencjometr, który nie posiada obudowy ani osi, tutaj także znajdziemy zarówno potencjometr jednoobrotowy, jak i wieloobrotowy. Są one stosowane rzadko, przeważnie do kalibracji sprzętu lub jego pierwszego uruchomienia. Brak osi wymusza regulację przy użyciu np. śrubokręta.
  • Potencjometr suwakowy – jest to rezystor zmienny o podłużnej ścieżce oporowej, na której ruch suwaka odbywa się prostoliniowo.
  • Potencjometr osiowy – są to potencjometry wyposażone w specjalną gałkę lub pokrętła do regulacji napięcia.

Ścieżki oporowe potencjometrów są wykonywane ze zwojów drutu oporowego lub z cementu (wysoka trwałość, stabilność i niezawodność), tworzyw sztucznych czy węgla (niska cena i dobra jakość). Potencjometry stosowane są także w nowoczesnych technologiach cyfrowych w postaci zespołów rezystorów i przełączników CMOS.

Reklama
null