Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu i Muzeum Regionalne im. Seweryna Udzieli w Starym Sączu zapraszają na otwarcie wystawy zatytułowanej „Album Matejkowski”.

6 marca 2020 r.

godz. 17.00

Dom Gotycki

Nowy Sącz

ul. Lwowska 3

Wystawa czynna do 16 maja 2020 r.

Ekspozycja będzie się składać z ok. 70 drzeworytów.

Wydawany w latach 1873-1876 „Album Jana Matejki” zawierał ponad 80 drzeworytów z dziełami mistrza (na 49 tablicach). Publikacja ukazywała się cyklicznie w formie zeszytów z tekstem objaśniającym Kazimierza Władysława Wójcickiego (1807-1912). Rysunki na klockach drzeworytniczych w większości wykonał osobiście Jan Matejko – poza obrazami „Rejtan”, „Iwan Groźny” i „Wieszczba lirnika”, które odtworzyli Julian Maszyński (1847-1901) i Stanisław Witkiewicz (1851-1915). Rytowali najwybitniejsi drzeworytnicy tamtego okresu, m.in. Jan Styfi, Józef Holewiński, Edward Gorazdowski. Pomysłodawcą publikacji był Salomon (Franciszek Salezy) Lewental (1841-1902), zasłużony dla polskiej kultury wydawca i księgarz warszawski. W 1865 założył tygodnik „Kłosy”, z którego „drzeworytni” wyszło wielu znakomitych rytowników. Najcenniejszym z jego przedsięwzięć było podjęcie w 1872 r. przy „Kłosach” wielkiego wydawnictwa książek pisarzy polskich i obcych. Jednym z pionierskich wydawnictw Salomona Lewentala był właśnie „Album Jana Matejki”, zawierający reprodukcje drzeworytnicze jego obrazów.

O „Albumie“ Lewental napisał w nocie „Od wydawcy“:

Trzy lata upłynęły od pierwszego ogłoszenia o zamiarze wydania albumu Jana Matejki, a ledwie dziś ten zamiar zdołałem pożądanym skutkiem uwieńczyć [..] Wydawnictwo tego rodzaju, to już nie druk książki zwyczajnej: wykonanie każdego z takich drzeworytów, jak np. Stefan Batory, Sejm w Lublinie i.t.p. wymagało po sześć miesięcy czasu, nie licząc użytego do narysowania onych na drzewie [..] nadto takie arcydzieła mogły być odtworzone tylko przez najpierwszych drzeworytników, jakich w kraju mamy niewielu, a jakich za granicą szukać daremno [..] W skład albumu weszły najcelniejsze obrazy mistrza, wykonane w czasach ostatnich; z wyjątkiem reprodukcyj Rejtana, Iwana Groźnego oraz Wieszczby Lirnika, odtworzonych najwierniej przez Panów Maszyńskiego i Witkiewicza, podług fotografij zdjętych z oryginałów, wszystkie inne utwory były przez samego Matejkę rysowane na drzewie [..] wszystkie te rysunki [..] wyrytowanemi zostały w zakładzie Drzeworytniczym Kłosów. [..] O ile skutek odpowiedział mym chęciom, sąd o tem światłej publiczności zostawiam [..] a zawsze mi pozostanie ta pewność, żem dokładał starań najusilniejszych [..] ażeby godnie i sumiennie obowiązek swój spełnić.”